Sức đề kháng là gì? 7 Cách tăng cường hệ miễn dịch trong mùa dịch

Môi trường sống xung quanh chúng ta tràn đầy vi khuẩn, virus gây hại cho sức khỏe con người. May mắn thay, từ khi sinh ra tạo hóa đã trang bị cho con người một tuyến phòng thủ kiên cố đó là sức đề kháng để chống lại các tác nhân gây hại cho cơ thể. Vậy sức đề kháng là gì? Cơ chế hoạt động của nó ra sao? Tầm quan trọng của sức đề khác với sức khỏe con người như thế nào?

Sức đề kháng là gì?

Nói một cách đơn giản, sức đề kháng là khả năng phòng vệ, phòng thủ chống lại các tác nhân xâm nhập gây hại cho cơ thể như: vi khuẩn, virus, vi nấm, kí sinh trùng,… hay các biến đổi thời tiết, khói bụi môi trường. Các biểu hiện như sốt, ho, cảm cúm,… là các biểu hiện của hệ miễn dịch đang hoạt động.

Sức đề kháng tiếng anh là sức đề kháng tiếng anh là resistance. Chúng ta đọc là /ri-zít-x-tần-x/ như kiểu phiên âm sang Tiếng Việt. … Ví dụ: We should stay healthy to build up a resistance to contagious diseases.

Vậy nếu như sức đề kháng kém hoặc nghiêm trọng hơn không hoạt động sẽ ảnh hưởng như nào đối với sức khỏe con người?

Cơ chế hoạt động của sức đề kháng

Mọi sinh vật đều chịu sự tấn công của các tác nhân gây bệnh. Ngay cả vi khuẩn, nhỏ đến mức hơn một triệu con có thể nằm gọn trên đầu ghim, cũng có hệ thống bảo vệ chống lại sự lây nhiễm của vi rút. Loại bảo vệ này ngày càng phức tạp hơn khi các sinh vật trở nên phức tạp hơn.

Động vật đa bào có các tế bào hoặc mô chuyên dụng để đối phó với mối đe dọa nhiễm trùng. Một số phản ứng này xảy ra ngay lập tức để có thể nhanh chóng ngăn chặn tác nhân lây nhiễm. Các phản ứng khác chậm hơn nhưng phù hợp hơn với tác nhân lây nhiễm. Nói chung, những biện pháp bảo vệ này được gọi là hệ thống miễn dịch . Hệ thống miễn dịch của con người rất cần thiết cho sự tồn tại của chúng ta trong một thế giới đầy vi khuẩn nguy hiểm tiềm tàng và sự suy giảm nghiêm trọng của thậm chí một nhánh của hệ thống này có thể dẫn đến nhiễm trùng nặng, thậm chí đe dọa tính mạng.

Phân loại sức đề kháng

Theo y học, sức đề kháng hay hệ miễn dịch được chia làm 2 loại: miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu.

Miễn dịch không đặc hiệu (bẩm sinh)

Ở đây, nói một cách dễ hiểu hơn đó là miễn dịch đặc hiệu (bẩm sinh) là sinh ra đã có, cơ thể sẽ phản ứng lại với các tác nhân mà nó cho là gây hại cho sức khỏe. Không chỉ cơ thể con người, ngay cả đến các sinh vật nhỏ đến các động vật hoang dã đều có sức đề kháng chống lại tác nhân gây hại từ khi sinh ra.

Miễn dịch đặc hiệu

Trái ngược với miễn dịch bẩm sinh, miễn dịch đặc hiệu được hình thành trong quá trình trong quá trình phát triển của cơ thể. Khi cơ thể tiếp xúc với các mầm bệnh, tác nhân gây hại, hệ miễn dịch sẽ “ghi nhớ” lại đặc tính của mầm bệnh đó. Vào lần tiếp xúc tiếp theo, cơ thể đã có “dữ liệu” về mầm bệnh, hệ miễn dịch sẽ chủ động tiến hành bài trừ hoặc vô hiệu hóa để bảo vệ sức khỏe con người.

Mặc dù miễn dịch bẩm sinh là rất quan trọng đối với sức khỏe nhưng chúng không thể giải quyết các mối đe dọa lây nhiễm nhất định. miễn dịch đặc hiệu sẽ giả quyết vấn đề này, bổ sung cho các chức năng của đại thực bào và các yếu tố khác của hệ thống miễn dịch bẩm sinh.

Trước tình hình dịch bệnh như hiện nay khi chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Sức đề kháng như lá bùa hộ mệnh giúp cơ thể bạn khỏe mạnh để chống chọi lại cơn đại dịch này.

Cách tăng sức đề kháng?

Qua định nghĩa về sức đề kháng ở trên, chắc bạn cũng đã nắm được tầm quan trọng của sức đề kháng. Tuy nhiên, cách tăng sức đề kháng như thế nào lại là một câu hỏi khác bạn cần quan tâm. Nhất là các bà mẹ nuôi con nhỏ lại càng cần phải nắm rõ điều này để chăm sóc sức khỏe trẻ một cách tốt nhất.

Để biết làm thế nào để tăng sức đề kháng, bạn cần biết những yếu tố nào ảnh hưởng đến sức đề kháng của cơ thể:

1. Chế độ dinh dưỡng

Dinh dưỡng quyết định sức mạnh của hệ miễn dịch, điều này đặc biệt chính xác ở trẻ nhỏ. Tất cả những gì bạn hấp thụ qua dạ dày đều có tác động tích cực hoặc tiêu cực lên sức đề kháng. Hay nói cách khác, một chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng sẽ tăng cường sức đề kháng của cơ thể.

Điều này có nghĩa bạn phải cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất trong bữa ăn hàng ngày như các loại rau, củ, đậu, ngũ cốc, protein từ thịt và các chất béo lành mạnh.

• Vitamin B6 có trong thịt gà, cá hồi, cá ngừ, chuối, rau xanh và khoai tây (cả vỏ)
• Vitamin C được tìm thấy trong trái cây họ cam quýt, bao gồm cam và dâu tây, cũng như cà chua, bông cải xanh và rau bina
• Vitamin E được tìm thấy trong hạnh nhân, dầu hướng dương và dầu rum, hạt hướng dương, bơ đậu phộng và rau bina.

Đối với người già và trẻ nhỏ, hệ tiêu hóa yếu khiến việc hấp thụ dinh dưỡng từ thực phẩm khá khó khăn. Thay vào đó, một vài thực phẩm chức năng là lựa chọn bổ sung lúc này.

Nếu nhà bạn có người già hoặc trẻ nhỏ thường xuyên bị ốm vặt, mất ngủ, đau mỏi vai gáy thì hãy xem xét sử dụng viên sủi bổ sung vitamin C, Beta Glucan tốt cho hệ miễn dịch như Immu Glucan C++ để bổ sung dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể.

2. Môi trường sống

Tất cả mọi thứ xung quanh bạn như đất, nước, không khí,…đều ảnh hưởng đến quá trình xây dựng và duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh. Một ví dụ rất đơn giản, một người sống và làm việc trong môi trường ô nhiễm với một người ở quê làm nông với không khí trong lành thì ắt hẳn người sống trong môi trường ô nhiễm sẽ thường xuyên gặp bệnh tật hơn, thập chí tuổi thọ còn thấp hơn so với người còn lại.

Biện pháp đơn giản giúp bạn cải thiện môi trường sống:

• Trồng và giữ gìn cây xanh
• Sử dụng các chất liệu thiên nhiên
• Mặc quần áo thoải mái

3. Thói quen luyện tập thể dục thể thao

Hoạt động thể chất không chỉ xây dựng cơ bắp, đẹp dáng mà còn là liều thuốc bổ dành cho sức khỏe. Sức đề kháng cũng được hưởng lợi rất nhiều từ hoạt động này. Hoạt động thể chất một cách đều đặn sẽ giúp tăng cường tuần hoàn máu, giúp các tế bào miễn dịch dễ dàng di chuyển khắp cơ thể.

• Tập thể dục 30 phút/ngày,  ít nhất 5 ngày/tuần là con số mà các chuyên gia y tế khuyến cáo để có một hệ miễn dịch khỏe mạnh
• Mục đích là giúp khởi động sự gia tăng tạm thời các tế bào miễn dịch.

4. Uống nước

“Uống nước chữa bệnh” câu nói này thể hiện tầm quan trọng của nước đối với cơ thể con người, hệ miễn dịch cũng không ngoại lệ. Bạch huyết là một dạng lỏng trong hệ tuần hoàn, nó di chuyển khắp cơ thể và sẽ mang theo các tế bào miễn dịch. Việc mất nước hay không bổ sung nước cho cơ thể sẽ làm bạch huyết di chuyển chậm hơn, điều đó của nghĩa sự linh hoạt của hệ miễn dịch giảm, sức đề kháng suy yếu.

Trong cơ thể có khoảng 60% nước. Cơ thể liên tục mất nước chủ yếu qua nước tiểu và mồ hôi. Như vậy để ngăn ngừa tình trạng mất nước, bạn cần phải uống đủ nước Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) thường khuyến nghị nên uống 8 ly với thể tích 8 ounce/ly, tương đương với khoảng 2 lít mỗi ngày.

5. Ngủ đủ giấc

Bạn nghĩ khi ngủ các tế bào ngừng hoạt động? Thực tế không phải như vậy, các phần tử chống nhiễm trùng quan trọng của cơ thể vẫn liên tục được sản sinh trong quá trình bạn sâu giấc.

Khi tiếp xúc với virus (ví dụ như virus cảm lạnh thông thường), người ngủ không đủ giấc sẽ dễ dàng bị ốm hơn. Còn người được ngủ sẽ có đầy đủ phần tử tế bào để chống lại tác nhân gây hại này.

6. Bài tiết

Việc cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể là cần thiết, kèm theo đó là chất xơ và chất cơ thể không thể tiêu hóa được sẽ được bài tiết ra ngoài. Đừng để hệ tiết niệu và tiêu hóa quá tải sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.

Rượu và thuốc lá là kẻ thù của hệ thống miễn dịch của bạn. Vì vậy, hãy cố gắng dừng nó hoàn toàn hoặc cắt giảm nó xuống một giới hạn đáng kể.

7. Giảm thiếu căng thẳng

Căng thẳng ảnh hưởng đến sức khỏe, cụ thể sức đề kháng như thế nào?

Trong giai đoạn căng thẳng, đặc biệt là căng thẳng mãn tính thường xuyên và kéo dài, cơ thể bạn sẽ phản ứng bằng cách bắt đầu phản ứng với căng thẳng. Ngược lại, phản ứng căng thẳng này sẽ ngăn chặn hệ thống miễn dịch của bạn – sức đề kháng yếu làm tăng khả năng nhiễm trùng hoặc bệnh tật.

Căng thẳng ở mỗi người là khác nhau và cách chúng ta giải tỏa nó cũng vậy. Do ảnh hưởng của nó đối với sức khỏe của bạn, điều quan trọng là bạn phải biết cách xác định căng thẳng. Và, dù là hít thở sâu, ngồi thiền, cầu nguyện hay tập thể dục, bạn cũng nên làm quen với các hoạt động giúp bạn giảm căng thẳng.

“Một tiếng cười bằng mười thang thuốc bổ”, cười tạo cảm giác vui vẻ, hạnh phúc, giảm căng thẳng, xả stress, giúp phòng chống bệnh tật.

Kết luận

Dù ở bất kì độ tuổi, giới tính, môi trường sống nào thì sức đề kháng luôn đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe con người. Chính vì vậy, hãy tuân thủ các nguyên tắc tăng cường sức đề kháng như chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt, luyện tập thể dục sẽ giúp cơ thể luôn khỏe mạnh.